به مناسبت هفته کتاب، جشن بزرگ کتاب با عنوان «حال خوش خواندن» برای هم اندیشی برای برگزاری برنامههای فرهنگی و تجلیل از نویسندگان، کتابفروشان و ناشرین برتر قزوین برگزار شد.
به گزارش شبکه ترویج کتابخوانی ایران، در این نشست آقای اسماعیل یزدانپور پژوهشگر و مشاور رویدادهای ترویج کتابخوانی، راههایی را برای تقویت «تخیل» و «گفتوگو» پیشنهاد کرد.
از نظر این پژوهشگر، بیشتر جوامع امروزی از ضعف تخیل رنج میبرند و این محدود به ایران نیست. در دنیای کنونی، همه چیز به صورت پیش ساخته وجود دارد و شرکتهای تجاری بزرگی فعال هستند که به جای بچههای ما خیال بافی میکنند و ادعای خلاقیت دارند. این خیالبافیهای شرکتهای والت دیسنی و پیکسار و دریم ورکس و غیره، البته تماشایی هستند اما نمیتوانند و نباید الگوی خلاقیت همه بچههای دنیا باشند. این شرکتها در واقع راه تخیل و خلاقیت را میبندند یا بدتر از آن، تخیل را از مسیر انسانی آن منحرف میکنند. از طرف دیگر، نظام آموزش رسمی ما هم خود را بیشتر متولی آموزش مهارت میداند و راهی برای پرورش تخیل و خلاقیت و گفتوگو نمیشناسد.
ایشان در تعریف تخیل انسانی افزودند: تخیل واقعی وقتی فرهیخته و خلاق و آزاد باشد، انسانی هم هست و راههایی را برای حل مسائل فرد و جامعه پیدا میکند که هرگز با محاسبات و روشهای معمولی پیدا نمیشود. دنیای امروز و فردای ما به این شکل از تخیل انسانی نیاز دارد که بهتر از هر چیز، با خواندن آثار ادبی ممکن است.
از نظر ایشان، آثار ادبی چون خودشان حاصل تخیل انسانی هستند، امکان تجربه امور غیرقابل تجربه مستقیم را برای ما و بچههای ما فراهم میآورند. ما نمیتوانیم به
مریخ یا اعماق زمین یا حتی دریاهای دور سفر کنیم، نمیتوانیم احساس و تجربه واقعی سربازان مدافع کشور را از زاویه ذهن او درک کنیم، نمیتوانیم ذهن یک قاتل را بخوانیم یا با یک درخت هم حسی داشته باشد، اما با خواندن یک اثر ادبی راه ورود به این تجربهها باز میشود که در این میان تخیل خواننده هم فعال میشود تا جایی که از نویسنده جلو میزند.
آقای یزدانپور افزود: البته تخیل خودش ماده خامی است که باید آن را ورز داد و پالایش کرد تا قابل استفاده شود و برای این کار، باید تخیل را به میان جمع آورد و در معرض بحث و نقد قرار داد. تخیل و پرسشی که به گفتوگو نرسد اگرچه فعال است، اما سرخورده و بیمایه است و بنابراین فطیر است و شاید بیشتر از آن که سودی که میرساند، آسیب بزند و باعث درد دل و درد سر است.
از نظر این مشاور رویدادهای فرهنگی، جام باشگاههای کتابخوانی کودک و نوجوان در مدت کوتاهی توانسته است این نظر فضاهای یگانهای را برای پرورش خلاقیتهای بومی و گفتوگوهای فشرده ایجاد میکند.
در باشگاههای کتابخوانی بچهها مجموعهای از آثار ادبی مرتبط با محدوده سنی خودشان را میخوانند و بعد میتوانند تفسیر خودشان از اثر را در فضای باشگاه و در جمع دوستانشان بیان کنند و به اشتراک بگذارند و بعد درباره آن بحث و گفتوگو کنند. حتی از بچهها خواسته میشود که نظرشان را برای نویسنده کتاب بنویسند که باعث ایجاد روابط جدیدی میان نویسندگان و خوانندگان شده است.
به گفته این پژوهشگر حوزه ترویج کتابخوانی، در سومین دوره جام باشگاههای کتابخوانی در عمل بیش از ۱۳ هزار باشگاه در سراسر کشور فعال هستند و این شامل باشگاههای کتابخوانی روستایی هم میشود. این یعنی حدود ۱۵۰ هزار کودک و نوجوان در این مسیر قرار گرفتهاند که کتابی را بخوانند و برداشت آزاد خودشان را با دوستانشان در میان بگذارند.
در مورد سایر رویدادهای کتابخوانی ایشان افزودند: پایتخت کتاب ایران و روستاهای دوستدار کتاب ایران دو رویداد دیگر فرهنگی هستند که بیشتر فعال کردن و استفاده از ظرفیتهای واقعی و بالقوه شهرها و روستاها را برای پیشبرد اهداف ترویج کتابخوانی پیگیری میکند. در طول اجرای این دو رویداد، زمینههای جدیدی برای فعالیت فرهنگی و توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی شهرها و روستاها ایجاد شده است. با محوریت برنامههای مبتنی بر ترویج کتاب، نهادها و سازمانهای مختلف دولتی بهتر با هم جمع میشوند و همه نهادهای عمومی، خصوصی و مردمی شهر در طراحی و اجرای برنامههای شهر همکاری و مشارکت گرمی دارند.