جشنواره تقدیر از افراد و گروه‌های برگزیده در ترویج کتابخوانی یکی از برنامه‌های مؤثر در ترویج کتابخوانی در ایران است که از سال ۱۳۹۳ تاکنون چهار دوره از آن با مشارکت و همراهی افراد و گروه‌های داوطلب و فعال ترویج کتابخوانی و دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی فرهنگی و کتابخوانی در ایران برگزار شده است.
شرکت‌کنندگان در این جشنواره را افراد و گروه‌های داوطلب با محوریت ترویج کتابخوانی تشکیل می‌دهند که غالباً به‌صورت داوطلبانه و بدون ارتباط با دستگاه‌های دولتی در شهرها و روستاهای مختلف برای ترویج کتابخوانی فعالیت می‌کنند. این افراد و گروه‌ها هزینه فعالیت‌های خود را عموماً با جلب حمایت‌های مردمی تأمین می‌کنند و با توجه به اینکه اغلب به‌صورت محلی و منطقه‌ای فعالیت می‌کنند، فعالیت‌هایشان مؤثرتر از دستگاه‌های دولتی است. بااین‌حال دولت تلاش کرده است با حمایت بیشتر به گسترش این فعالیت‌ها در سطح ملی نقش مهمی ایفا کند.
این جشنواره به پیشنهاد و مدیریت دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی فرهنگی و با هدف شناسایی، معرفی و تشویق ترویج کتابخوانی و با حضور بیش از ۹۰ شرکت‌کننده (فرد و گروه) در نخستین دوره برگزار شد. دومین دوره با حضور پرشور و رقابت جدی شرکت‌کنندگان پس از آسیب‌شناسی جشنواره نخست و با توجه به تجربیات به‌دست‌آمده با حضور بیش از ۴۵۰ فرد و گروه شرکت‌کننده برگزار شد و تصمیم گرفته شد سومین دوره آن با تغییرات اساسی در اجرا و توسط شبکه‌ای از گروه‌های غیردولتی فعال در حوزه ترویج کتابخوانی برگزار شود. از دوره چهارم و با شکل‌گیری شبکه گروه‌های ترویج کتابخوانی، امور مربوط به سیاست‌گذاری و اجرای این جشنواره به این نهاد واگذار شده است.